[IELTS SPARTA’s insight] - HỌC READING HIỆU QUẢ VỚI CHẾ ĐỘ FULL PRACTICE

Như đã hứa, đây là series chia sẻ insight thiết kế cũng như các nguyên lý giáo dục được áp dụng trong chế độ học & luyện tập theo mỗi đề của IELTS SPARTA.

Mở đầu series sẽ là bài chia sẻ bí quyết chinh phục IELTS READING 9.0 với IELTS SPARTA đúc kết từ 3 lần đạt 9.0 Reading (8.0 overall), kinh nghiệm dạy học gần 10 năm cũng như nghiên cứu sâu về các lí thuyết giáo dục hiện đại của mình.

Các nghiên cứu hiện đại về dạy và học ngôn ngữ dù có nhiều quan điểm khác nhau, nhưng đa số đều thống nhất 1 điều: Kĩ năng thụ động (Reading và Listening) chính là nền tảng của việc học ngôn ngữ, là chìa khóa để dạy và học kĩ năng chủ động (Speaking, Writing).

Thực ra cũng không khó để hiểu điều này, ngạn ngữ phương Tây có câu : Garbage in, Garbage out (Nếu đầu vào tiếp thu là rác, đầu ra cũng chỉ là rác). Đa số những từ vựng, cấu trúc chúng ta viết và nói đều dựa trên những gì ta đã từng nghe và đọc được qua đâu đó mà thôi.

Vì vậy, khả năng đọc hiểu chính là một trong những nền móng để xây dựng các kỹ năng còn lại trong tiếng Anh.

Tuy nhiên, Reading (cụ thể là Academic Reading) là 1 kĩ năng khó với những bạn mới tiếp cận IELTS. Việc dạy và học kĩ năng này cũng khiến thầy cô mất rất nhiều công sức.

⚡️ Các vấn đề nan giải:

1. Các bài đọc IELTS thường là các bài đọc hàn lâm với khối lượng từ vựng khổng lồ và diễn đạt đôi khi phức tạp khiến mỗi lần đọc là một lần đau đầu với học viên chứ chưa nói đến hiểu, dẫn đến việc ngại học.

2. Keyword của các câu hỏi thường được diễn giải theo cách khác (còn gọi là paraphrase) chứ không dùng nguyên xi từ vựng trong bài đọc, nếu học viên không có vốn từ tốt sẽ khó lòng hiểu câu hỏi để làm đúng.

3. Việc đọc quá nhiều trong im lặng còn dễ dẫn đến phát âm sai do tự tưởng tượng phát âm của từ trong đầu.

Vậy làm sao để khiến học sinh hết sợ đọc, cải thiện khả năng đọc hiểu thực chất?

Các cách dạy của một số trung tâm hiện nay thiên về dạy hack và tricks cho học viên, nghĩa là làm cách nào đó học viên vẫn có thể chọn câu với xác suất đúng cao hơn mà không cần hiểu bài, nhưng đó chỉ là giải quyết phần ngọn chứ không phải gốc rễ của vấn đề.

Triết lí của IELTS SPARTA vẫn luôn là cải thiện năng lực cốt lõi của học viên, giúp học viên thực sự nâng cao khả năng ngôn ngữ của mình. Việc này đòi hỏi 1 giải pháp dài hạn hơn là các mẹo làm bài, các hack thông thường. Và khi khả năng đọc hiểu của thí sinh được nâng lên, sự hứng thú với tiếng anh cũng sẽ nhân lên gấp bội.

✨ Và đây là cách IELTS SPARTA giải quyết các vấn đề trên:

🌊 A. Chiến lược “tắm ngôn ngữ” đúng cách – giải pháp xóa bỏ nỗi sợ Reading

Các cụ ta hay nói "trăm hay không bằng tay quen". Phương Tây lại có câu cách tốt nhất để vượt qua nỗi sợ hãi là đối mặt với nó. Thực vậy, nếu làm một cái gì đó đủ nhiều thì nỗi sợ với cái đó cũng hóa thành hư không mà thôi.

Nếu bạn sợ đọc tiếng Anh? Chỉ có 1 cách duy nhất vượt qua nỗi sợ đó : đọc tiếng anh nhiều hơn, nhưng có một lưu ý quan trọng ở đây: những chỗ bạn không hiểu cần được giải thích cặn kẽ bằng câu từ tiếng Anh dễ hiểu hơn giúp bạn vượt qua chúng.

Phần chế độ học và luyện tập Reading của IELTS Sparta được thiết kế toàn bộ bằng tiếng Anh, kể cả phần giải thích từ vựng, giải thích câu hỏi. Điều này sẽ khiến cho nhiều học viên lúc đầu cảm thấy bị ngợp và nhức đầu, nhưng đây chính là cách nhanh nhất để cải thiện kĩ năng ngôn ngữ của học viên. Nếu vượt qua được giai đoạn khó này, các bước sau trong việc học tiếng Anh sẽ rất dễ chịu.

Một khái niệm quan trọng trong lí thuyết học ngoại ngữ đó là “tắm ngôn ngữ”. Não bộ con người rất kì diệu, khi bị ép phải thích nghi nhanh chóng trong một môi trường khắc nghiệt, nhiều người sẽ có một sự tiến bộ và trưởng thành không tưởng mà bình thường nếu không có sự thúc ép đó, họ sẽ không thể đạt đến trình độ như vậy. Nhiều đứa trẻ học bơi nhanh chóng bằng cách bị người lớn thả xuống mực nước sâu hơn đầu chúng. Đó là lí do trẻ em khi ở trong một môi trường bản xứ có thể nói thứ tiếng của nước đó không khác gì người bản địa chỉ sau vài năm. IELTS Sparta áp dụng biện pháp tương tự như vậy trong phần học và luyện tập Reading, ép não của học viên chỉ có thể đọc và tư duy bằng tiếng Anh mà thôi. Phần học này không có một chữ tiếng Việt nào bởi khi não bị đổi liên tục chế độ giữa anh và việt, việc học sẽ giảm thiểu đáng kể hiệu quả do bị mất đi cái thúc ép kì diệu đó.

Tuy nhiên, có 1 lưu ý ở đây: sự tiến bộ chỉ thực sự có được khi học viên thực sự hiểu. Nhiều người ở nước ngoài hàng chục năm nhưng cũng chỉ nói được tiếng Anh bồi vài ba câu thông dụng dù họ tiếp xúc hằng ngày với người bản ngữ. Nhiều fan của phim Hàn, phim Trung, Nhật dù cày phim suốt ngày nhưng không nói nổi 1 câu hoàn chỉnh. Nếu không có sự HIỂU, việc tắm ngôn ngữ trở nên vô nghĩa.

Tương tự như vậy, một thí sinh có thể làm hàng chục bài đọc IELTS nhưng nếu không thực sự hiểu thì công sức làm đống bài đọc đó cũng là công cốc mà thôi.

Đó là lí do mà những từ vựng khó trong bài đọc đều được ghi các paraphrases tương ứng dễ hiểu hơn cũng như giải thích cặn kẽ trong ngữ cảnh bài đọc dùng từ như vậy có nghĩa thế nào. Phần giải thích câu hỏi diễn giải bằng tiếng anh, giải thích những chỗ, những từ khó, nói chi tiết vì sao câu đó đáp án đó lại đúng. Tất cả điều này giúp học viên hiểu cặn kẽ bài đọc mà không cần đến tiếng Việt. Dĩ nhiên, khi chưa quen, học viên sẽ cảm thấy nhức đầu, cảm thấy muốn đọc tiếng Việt, nhưng học viên chỉ nên đọc tiếng Việt khi đã ngẫm nghĩ kĩ phần giải thích mà vẫn không hiểu mà thôi. Quả ngọt chắc chắn sẽ chỉ đến với người kiên trì.

Không chỉ có thế, việc tắm ngôn ngữ còn được kết hợp thêm 1 tầng nữa là học đọc qua cả thính giác, kích hoạt ghi nhớ đa chiều: Từ vựng khó/ cần học sẽ tự động phát âm ngay khi lướt qua chúng trong bài đọc, hay khi học viên mở thẻ flashcard, ấn tích chọn một từ vựng trong bài luyện tập bổ trợ. Điều này giúp ích cho học viên dễ nhớ từ vựng hơn khi nghe từ đó được phát âm, cũng tránh cho học viên tự tưởng tượng phát âm từ đó trong đầu.

Việc học READING bằng thính giác nay còn nâng tầm thêm 1 level mới: chế độ READ OUT LOUD - (người bản ngữ đọc bài). Sử dụng chức năng này, học sinh như có một tutor bản ngữ ngồi bên cạnh đọc bài đọc với tốc độ phù hợp, giúp học sinh vừa học từ vừa học phát âm, nâng cao trải nghiệm và hiệu quả học reading lên nhiều.

Mình còn nhớ đã phải khổ sở luyện lại phát âm của hàng nghìn từ do thói quen xấu không tra mà tự tưởng tượng phát âm của từ vựng như thế rồi, từ đọc sai hằn lên não rất khó sửa, và mình không muốn bất kì người học tiếng Anh nào phải chịu qua cảnh đó nữa.

🧠 B. Nắm vững Từ Vựng và Paraphrases hiệu quả qua với Deep Learning và Context-based learning:

Có 2 yếu tố chính quyết định học viên có hiểu bài đọc và làm đúng câu hỏi hay không đó là hiểu từ vựng và hiểu paraphrase. Các câu hỏi trong đề reading thực chất là paraphrases của một từ hay một đoạn trong đề bài mà thôi.

Triết lí tiếp theo mà IELTS SPARTA áp dụng để nắm vững từ vựng và paraphrases của chúng đó là Học Sâu (Deep Learning) và học qua ngữ cảnh (Context-based learning).

🔍 Deep Learning - Học sâu thay vì học vẹt:

Việc học một bài đọc với IELTS SPARTA không chỉ dừng lại sau khi học viên làm xong bài test, check đáp án, mà đó còn là hiểu cặn kẽ bài đọc - câu hỏi - paraphrases dùng trong câu hỏi, hiểu các từ vựng dùng trong ngữ cảnh bài đọc có nghĩa như thế nào, paraphrases của chúng ra sao, học hiểu sâu từ vựng trong bài đọc qua các ngữ cảnh mới.

Cốt lõi của việc thông thạo bất kì một kĩ năng gì đó là độ sâu của việc học, rồi sau đó mới đến rộng. Không phải ngẫu nhiên mà Bruce Lee đã để lại hậu thế câu nói kinh điển: “I fear not the man who has practiced 10,000 kicks once, but I fear the man who has practiced one kick 10,000 times.”

🌐 Context-based learning - Học qua ngữ cảnh:

Theo nhiều nghiên cứu, để một người thực sự nhớ và biết cách dùng 1 từ vựng, cần tiếp xúc với từ đó qua một vài ngữ cảnh chất lượng khác nhau, và điều này được áp dụng triệt để qua các bài tập bổ trợ của IELTS SPARTA, kết hợp với sự kích thích từ âm thanh (từ vựng tự động phát âm khi học viên trỏ vào) giúp nâng cao độ hiệu quả của việc nắm vững từ vựng (vocabulary acquisition) lên tối đa.

📚 Học từ vựng:

Cũng như việc tắm ngôn ngữ, học từ vựng hiệu quả nhất là học qua ngữ cảnh cụ thể. Từ vựng được chọn trong các bài luyện tập bổ trợ chính là nguồn từ hàn lâm xuất hiện thường xuyên trong các bài đọc. Khi học những từ này, học viên có khả năng cao sẽ hiểu hơn các bài đọc khác và cũng có thể áp dụng vào phần writing để nâng cấp điểm từ vựng.

Các bài tập bổ trợ được thiết kế theo nguyên tắc deep learning và context-based learning, học viên sẽ được học theo từ vựng và paraphrase của chúng theo ngữ cảnh cụ thể, từ đó nắm vững từ vựng hiệu quả.

Mỗi lần làm bài, thứ tự của câu hỏi cũng được đảo để mang lại sự tươi mới, trải nghiệm tiếp xúc ngữ cảnh mới, giúp việc làm bài không bị nhàm chán và học viên thực sự nắm vững được từ vựng nhanh chóng.

Trong lúc làm bài, học viên còn có thể xem và tra nhanh giải nghĩa bằng tiếng Anh phần từ vựng cần điền nhờ thiết kế 2 màn hình tiện lợi.

🔄 Nắm vững paraphrases:

Việc nắm vững paraphrases có tác dụng rất lớn giúp học viên hiểu câu hỏi và trả lời đúng chỗ, đồng thời nâng cao khả năng diễn đạt cho kĩ năng writing và speaking. IELTS SPARTA giúp học viên cải thiện khả năng paraphrase thông qua:

1. Toàn bộ phần từ vựng đều có vài paraphrases tương ứng phù hợp với ngữ cảnh trong bài, giúp học sinh nhanh chóng nắm bắt từ vựng cùng paraphrases theo cách học theo nhóm từ.

2. Trong phần giải thích cho các câu hỏi, IELTS Sparta tích hợp phần phân tích paraphrases: phân tích mối quan hệ giữa keywords trong câu hỏi và paraphrase của chúng trong đoạn chứa thông tin trả lời trong bài đọc, giúp học viên hiểu hơn câu hỏi - đáp án - bài đọc và tư duy người ra đề.

3. Sâu hơn nữa, học viên còn được học paraphrases qua flashcard (mặt trước paraphrases, mặt sau là từ vựng) cũng như các bài luyện tập bổ trợ theo ngữ cảnh đi kèm.

Chính nhờ việc áp dụng triệt để những nguyên lí giáo dục kể trên mà học sinh của mình đã đạt 8.0, 8.5 reading chỉ sau 2 tháng từ khởi điểm 6.0, 6.5 mà thôi. Và sự tiến bộ này đến hoàn toàn từ năng lực đọc hiểu được nâng cấp chứ không phải từ một hack, trick hay quick fix nào.

Một lưu ý nhỏ, trình độ cốt lõi của học viên càng cao (ví dụ khởi điểm của học viên 6.0 / 6.5 reading rồi) thì phần học và luyện tập này càng hữu dụng. Với những học viên band thấp, các bạn sẽ phải vượt qua giai đoạn đầu tắm ngôn ngữ, là thử thách không nhỏ, và một mentor, thầy cô giàu kinh nghiệm đồng hành là không thể thiếu trong hành trình chinh phục READING cùng IELTS SPARTA của bạn. IELTS Sparta cũng hỗ trợ tối đa các thầy cô trong công tác quản lí lớp, giao bài, theo dõi tiến độ, nhắc deadline, feedback đến học sinh... giảm thiểu tối đa công sức cho giáo viên để có nhiều năng lượng hơn dành cho học viên của mình.

Đó là phần nguyên lí, còn dưới đây là demo chi tiết cách dùng chế độ Học Và Luyện tập của IELTS SPARTA giúp bạn hiểu cách áp dụng nguyên lí vào thực tế như thế nào.

Hẹn gặp lại các bạn trong các kì tới!

IELTS Sparta- Nền tảng luyện thi và chấm thi IELTS hàng đầu Việt Nam. 

🔹 Website: https://spartaedu.com 

🔹 Facebook: https://www.facebook.com/SpartaEdu.official